Zawód spawacz - życie z iskrą
Cz. 1. Zawód spawacza - wybór i perspektywy 

   

 

Spawanie to rodzaj procesu technologicznego, bez którego nie istniałaby dziś praktycznie żadna gałąź przemysłu związana z obróbką metalu bądź tworzeniem konstrukcji metalowych. Umiejętność wykonywania połączeń spawanych oraz doświadczenie w tym zakresie są unikalne, i tym samym poszukiwane na rynku pracy. Zanim jednak zdecydujemy się na start w tym zawodzie, warto zorientować się, jakimi argumentami kierować się przy takim wyborze oraz z czym wiąże się on w praktyce.

Czy spawać każdy może?

Spawanie tylko pozornie wydaje się prostą czynnością, w rzeczywistości wymaga solidnej wiedzy oraz płynącego z praktyki doświadczenia. Dobre opanowanie potrzebnych spawaczowi umiejętności nie jest osiągalne dla każdego. Podstawą perfekcji w tym zawodzie są cechy psychofizyczne kandydata, który powinien cechować się koordynacją wzrokowo-ruchową, zręcznością rąk, ostrością wzroku, uzdolnieniami do wykonywania zadań praktycznych, starannego powtarzania ruchu rąk, dokładnego postrzegania przedmiotów czy też koncentrowania uwagi na jednej czynności przez dłuższy czas. Jedną z najważniejszych cech osobistych kandydata na spawacza są zdolności manualne i sprawność motoryczna rąk, które przekładają się na stopień perfekcji w operowaniu uchwytem spawalniczym, a co za tym idzie – jakość wykonywanych spoin.

Ze względu na bardzo inwazyjne warunki pracy nie jest to zawód dla alergików, astmatyków. Utrudnieniem w zdobyciu kwalifikacji i w wykonywaniu zawodu mogą być  wady wzroku, a także schorzenia układu oddechowego czy ruchu (przemieszczanie się, wykonywanie czynności manualnych). Wykluczone są również np. zaburzenia równowagi, które mogą stać się powodem poważnych zagrożeń zarówno dla spawającego, jak i jego otoczenia.

Jak zdobyć zawód?

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 27 kwietnia 2000 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w pracach spawalniczych, prace spawalnicze powinny być wykonywane przez osoby posiadające "Zaświadczenie o ukończeniu szkolenia" albo "Świadectwo egzaminu spawacza" lub "Książkę spawacza", wystawiane w trybie określonym w odrębnych przepisach i Polskich Normach [2].

Można zdobyć oczekiwane kwalifikacje po ukończeniu szkoły zawodowej z profilem spawalniczym – dzisiaj to jednak marzenie. Inną drogą jest ukończenie, po spełnieniu określonych warunków wstępnych, szkolenia sfinalizowanego egzaminem kwalifikacyjnym w ramach kursu spawalniczego zorganizowanego przez uprawnioną jednostkę szkolącą. Kurs spawalniczy trwa z reguły około dwa miesiące i w tym czasie trzeba zaliczyć minimum 28 godzin teorii i 162 godziny zajęć praktycznych. Należy pamiętać o tym, że uprawnienia spawalnicze nie są nabywane dożywotnio, lecz przyznawane na określony czas - po upływie którego należy je przedłużyć. Zazwyczaj jest to okres 2-ch lat. Dodatkowo ich aktualność w trakcie tego okresu powinna być co 6 miesięcy potwierdzana przez nadzór spawalniczy.

Aby móc zawodowo spawać różne materiały, konieczne jest ukończenie szkoleń i zdanie egzaminów sprawdzających umiejętności spawalnicze dla różnych ich gatunków, kształtów (blacha, rura) i grubości ścianki . Zakres wymaganych umiejętności jest szeroki, jednakże czyni on uzyskane uprawnienia szczególnie cennymi. 

Niezwykle cenne jest również doświadczenie zawodowe – im jest go więcej, tym lepiej dla spawacza oraz użytkowników jego prac. Spawacz powinien mieć również świadomość, że wykonując swoją pracę ma bezpośredni wpływ na jakość produktów czy konstrukcji, a tym samym ich bezpieczeństwo.


Rys. 2. Spawacz przy pracy [3]

Jak dostać pracę w zawodzie?

Umiejętności posiadane przez spawacza kwalifikują go do wykonywania określonych prac spawalniczych, a w praktyce – do spawania określonych materiałów z użyciem właściwych technologii.

Mimo posiadanych certyfikatów pracodawcy zazwyczaj we własnym zakresie sprawdzają umiejętności kandydata. Najczęściej odbywa się to poprzez tzw. test próbek, w którym spawacz musi samodzielnie przygotować narzędzia i materiały potrzebne do spawania oraz wykonać próbne złącze. Oceniana jest przede wszystkim jakość wykonanej spoiny – jej zgodność ze specyfikacją techniczną.

Cechami, które na równi z posiadanymi umiejętnościami czynią kandydata na stanowisko spawacza cennym w oczach pracodawcy, jest cierpliwość i wytrwałość, a także umiejętność kształtowania w sobie nawyków zachowania bezpieczeństwa własnego i kolegów. To ostatnie jest niezbędne w miejscu pracy, w którym należy bezwzględnie  postępować zgodnie z zasadami BHP, jak i poleceniami przełożonych.

Gdzie może pracować spawacz, czyli perspektywy zawodowe

Umiejętności spawalnicze są dziś niezwykle cenne, a dobrych spawaczy szuka się praktycznie ze świecą. Wiedza połączona z doświadczeniem pozwalają znaleźć zatrudnienie nie tylko w Polsce, lecz i za granicą, gdzie polscy fachowcy z tego zakresu są bardzo cenieni. Zatrudnienie znajdują wszędzie tam, gdzie konieczne jest stosowanie technologii trwałego łączenia różnego typu metali, a więc w pracach spawalniczo–ślusarskich, instalacyjno-montażowych, naprawczo-konserwatorskich, w górnictwie, przemyśle metalowym, stoczniach, przedsiębiorstwach produkujących sprzęt wodny, zakładach naprawczych infrastruktury transportowej, zakładach produkcyjnych pojazdów mechanicznych i maszyn przemysłowych, a także w zakładach rzemieślniczych i na budowach.

Możliwości jest wiele – popyt na spawaczy istnieje praktycznie w każdych warunkach gospodarczych – spawacz szybko znajdzie pracę wszędzie, gdzie występuje przetwarzanie metali (a nawet elementów z „plastiku”, bo tacy spawacze również są) – nawet niekoniecznie jako spawacz, ponieważ tu liczy się również jego wiedza. Zawód ten jest w konsekwencji dobrą inwestycją w własną przyszłość.

Literatura:

[1] http://www.spawacz.pl/info/13/pozycja-uchwytu-i-ukladanie-spoin.html
[2] http://www.pip.gov.pl/html/pl/porady/07666002.htm
[3] Dokumentacja wewnętrzna Przedsiębiorstwa HAK